5.14 „Stara” Nowa Huta
(w granicach planu Tadeusza Ptaszyckiego)  

Projekt i realizacja:

1949-1971

Gł. projektant:

Tadeusz Ptaszycki

Urbanistyka:

Stanisław Juchnowicz, Adam Fołtyn, Janina Lenczewska,
Tadeusz Rembiesa, Stefan Sitarski, Bolesław Skrzybalski.

Zespół architektów współtworzyli m.in.:

Janusz Ballenstedt, Włodzimierz Borkowski, Krzysztof Chodorowski, Jan Dąbrowski, Janusz Ingarden, Marta
Ingarden, Adam Fołtyn, Wacław Głowacki, Stefan Golonka, Marek Jabłoński, Tadeusz Janowski, Józef König,
Eryk Moj, Zdzisław Olszakowski, Andrzej Uniejewski, Zbigniew Sieradzki, Anna Sierosławska, Jan Suliga.

Mapka orientacyjna

Zespół architektoniczno-urbanistyczny „starej” Nowej Huty realizowany był wg konkursowego projektu z 1949 roku pod kierunkiem General- nego Projektanta Tadeusza Ptaszyckiego. Ta część Nowej Huty założona jest na planie geo- metrycznym o trzech osiach, ale pięciu ulicach zbiegających się na wielobocznym Placu Cen- tralnym. Obejmuje osiedla: A. B, C, D. Zabudo- wę zrealizowaną pod względem architektoni- cznym i urbanistycznym można podzielić na trzy części. Pierwsza, realizowana najwcześniej (os. A, 1949) nawiązuje do przedwojennych miast-ogrodów. Druga, w związku z ekonomi- czną koniecznością zintensyfikowania wykorzy- stania terenu, poprzez zwiększenie gęstości zabudowy i ilości mieszkań, jest bardziej zwar- ta, ale tworzy tzw. jednostki sąsiedzkie i jest dominująca w strukturze zabudowy (os. B, C, częściowo D oraz zabudowa przy Placu Centralnym). Są to socrealistyczne realizacje z lat 1950-1956. Trzecia to inwestycje realizo- wane po 1956 roku, w duchu architektury i  urbanistyki modernistycznej, określanej nazwą powojennego modernizmu (os. D), gdzie ważna była zasada: słońce, zieleń, powietrze. Pierwszy punktowiec powstał tu w 1957 roku i nazywany był „Helikopterem” z uwagi na „latający” dach. Nowe, postmodernistyczne osiedle E zrealizo- wano w latach 1987-1995. (zob. rozdz. 5.4).